Informatie

Het trauma voorbij

Wat is een posttraumatische stress-stoornis (PTSS)?

Wanneer iemand wordt geconfronteerd met een extreem bedreigende situatie (bijvoorbeeld een ernstig ongeval, overval, seksueel misbruik, of langdurig pesten) waarbij gevoelens van intense angst, hulpeloosheid of afschuw worden ervaren, zal dat in de meeste gevallen leiden tot angst, schrikachtigheid, nervositeit, een verdoofd gevoel en ongewilde herbelevingen van de gebeurtenis. Wanneer de klachten niet vanzelf afnemen en na een maand nog in volle hevigheid bestaan, spreekt men van een posttraumatische stress-stoornis (PTSS). Kenmerkend voor PTSS zijn (1) oncontroleerbare akelige herbelevingen (bijvoorbeeld nachtmerries), (2) vermijdings-reacties (bijvoorbeeld vermijden van de ‘plaats des onheils’ of de herinnering aan de gebeurtenis, en emotionele verdoofdheid) en (3) een sterk verhoogde arousal (hyperalertheid, slaapstoornissen en dergelijke) en prikkelbaarheid. Deze klachten treden in sommige gevallen (seksueel misbruik en oorlogservaringen) pas lange tijd – soms jaren – later op.

De behandeling van een trauma

Wil men zelfstandig proberen de traumatische gebeurtenissen te verwerken, dan is het belangrijk te proberen de gevoelens van angst en ontreddering te accepteren. Erover praten met vertrouwde mensen kan daarbij helpen de gebeurtenissen een plaats te geven. Steun van de omgeving is erg belangrijk.

Maar men kan ook professionele hulp zoeken. Dat kan via de huisarts of via gespecialiseerde instanties zoals bijvoorbeeld Bureau Slachtofferhulp of het RIAGG. De behandeling zal vaak bestaan uit (gebeurtenisgerichte) psychotherapie. Psychotherapie is gericht op het bespreekbaar maken van de traumatische gebeurtenis en alle emotionele en lichamelijke reacties zoals angst, pijn en verdriet. Doel van de behandeling is onder andere om de traumatische gebeurtenis een plaats in het verleden te geven zodat ze zelf weer normaal kunnen functioneren in het heden. Volgens de Multidisciplinaire Richtlijn bij angststoornissen is in eerste instantie een behandeling met ofwel Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) ofwel cognitieve gedragstherapie geïndiceerd. Adviesbureau Pedagogisch Perspectief is gespecialiseerd in beide behandelvormen, die bewezen en vergelijkbaar effectief zijn. In sommige gevallen kunnen medicijnen de therapie ondersteunen. Als de patiënt naast PTSS tevens een ernstige depressie heeft, verdient het de voorkeur om eerst medicatie (antidepressiva) voor te schrijven.

Hulp en ondersteuning thuisfront bij uitzendingen


Sinds de Val van de Berlijnse muur in 1989 is het zwaartepunt van de taakstelling van de Nederlandse krijgsmacht komen te liggen op uitzendingen. Dit betekent dat partners en kinderen van militairen steeds meer geconfronteerd worden met langdurige afwezigheid van de militair vanwege een verblijf in een missiegebied ergens over de gehele wereld. Deze separatie samen met de spanningen en angsten over de gevaren van de missie brengen een aparte dynamiek met zich mee en kunnen tot problemen leiden. Als partners en kinderen om de een of andere reden geen steun kunnen of willen krijgen van militaire instanties is Adviesbureau Pedagogisch Perspectief de aangewezen instantie om hulp en ondersteuning te zoeken. Bij Adviesbureau Pedagogisch Perspectief werken mensen die zelf ervaring hebben zowel in de rol van thuisfront (met en zonder kinderen) als in de rol van uitgezondene in missiegebieden. Deze eigen ervaring kan in combinatie met hun professionele expertise voor u een belangrijke meerwaarde zijn bij het bieden van hulp en ondersteuning bij uitzendgerelateerde problemen (voor, tijdens en na een uitzending).

Cognitieve en gedragstherapie

Cognitieve therapie

Cognitieve therapie gaat vooral uit van de invloed van het denken op het gevoelsleven en het doen. Wie belangrijke zaken en gebeurtenissen in zijn leven gewoonlijk vanuit een negatief standpunt beziet, wordt makkelijker angstig, somber of geïrriteerd, met alle negatieve gedragingen tot gevolg.

In cognitieve therapie onderzoeken therapeut en cliënt of die negatieve wijze van denken wel helemaal klopt. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met elkaar. De nadruk ligt op het wijzigen van de manier van denken die mensen met een emotioneel probleem hanteren. Wanneer inderdaad blijkt dat de cliënt geneigd is om te negatief over allerlei zaken te oordelen, zoeken zij samen uit welke geschiktere manier van denken passend is. Depressieve mensen bekijken bijvoorbeeld of zij inderdaad mislukt zijn in het leven en of andere personen hen werkelijk niet mogen of minachten. Bij het uitwerken van meer realistische standpunten en gedachten maakt de therapeut gebruik van specifieke cognitieve oefeningen en huiswerkafspraken.

Gedragstherapie

In gedragstherapie staat het gedrag van de cliënt centraal. Hoe iemand handelt bepaalt namelijk in belangrijke mate hoe iemand zich voelt. Wie geneigd is om uit angst bepaalde zaken uit de weg te gaan, zal zijn angst vaak eerder versterken dan verminderen. Wie niet goed weet hoe hij zijn mening het beste naar voren kan brengen, zal eerder onzeker of juist geïrriteerd worden. Wie niet heeft geleerd hoe hij zich moet beheersen, zal gemakkelijk het slachtoffer worden van zijn eigen impulsiviteit.

Binnen gedragstherapie brengen therapeut en cliënt eerst het problematische gedrag en de omstandigheden waarin die voorkomen in kaart. Vervolgens helpt de therapeut de cliënt om met beter passende gedragspatronen te reageren op die omstandigheden. Hiervoor worden diverse oefeningen en huiswerk gedaan. Zowel het inventariseren van problematisch gedrag als het bedenken en oefenen van nieuw, beter passend gedrag doen cliënt en therapeut samen.

Goede combinatie

Cognitieve gedragstherapie kan dus zowel de manier van denken en interpreteren van de cliënt beïnvloeden, als diens manier van doen en laten. Soms ligt de nadruk meer op denken, soms meer op doen en laten. In andere gevallen werkt men gelijktijdig met beide aspecten.

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat cognitieve therapie en gedragstherapie vaak vergelijkbare gunstige effecten hebben op de problemen van cliënten. Ook is steeds duidelijker aangetoond dat de werkwijze van beide methodes – huiswerk, oefeningen en samenwerking tussen therapeut en cliënt – goed op elkaar aansluit. In de psychologie ziet men steeds beter in dat ‘anders leren denken’ en ‘anders leren doen’ uitstekend met elkaar kunnen worden gecombineerd in één en dezelfde behandeling.

COGMED

De Cogmed Werkgeheugen Training is een wetenschappelijk bewezen methode die door het trainen van het werkgeheugen het concentratievermogen kan verbeteren. De Cogmed Werkgeheugen Training kan onder begeleiding van een coach toegepast worden bij kinderen en volwassenen met concentratieproblemen, ADD, ADHD, burn-out en niet aangeboren hersenletsel (NAH).

Als jij of jouw kind moeite heeft met concentreren is het goed mogelijk dat je de gevolgen van een werkgeheugenprobleem ondervindt.

Door de Cogmed Werkgeheugen Training gaat het werkgeheugen beter om met signalen van buitenaf. Worden gedachten beter gestructureerd en informatie wordt beter verwerkt.Cogmed pakt de stoornis direct aan bij de bron voor optimaal resultaat en mentale rust.

Voor meer informatie klik op onderstaande link.

http://www.cogmed.nl

MBCT

Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT), in het Nederlands vertaald als Aandachtgerichte Cognitieve Therapie, richt zich specifiek op het ontwikkelen van een andere houding tegenover problemen. Deze houding kenmerkt zich door nauwkeurig waarnemen, toelaten, niet-reageren en niet-oordelen waardoor er ruimte komt voor acceptatie. Mindfulness heeft twee componenten. De eerste betreft zelfregulatie van de aandacht. De aandacht is gericht op de onmiddellijke ervaringen en het herkennen van mentale gebeurtenissen in het huidige moment. De tweede component is de nieuwsgierige en accepterende houding tegenover dat wat ervaren wordt. Elke gedachte, elk gevoel en elke lichamelijke gewaarwording wordt toegelaten, zonder er onmiddelijk een waardeoordeel over uit te spreken en zonder er iets aan te willen veranderen.

Mindfulness leren

Mindfulness, zoals hierboven gedefinieerd, kan worden aangeleerd. Traditioneel worden hiervoor een aantal technieken gebruikt die ontleend zijn aan inzichtmeditatie-oefeningen. De meest gebruikte methoden zijn de bodyscan-meditatie, meditatie gericht op de ademhaling, keuzevrije meditatie en dagelijkse activiteiten met aandacht uitvoeren. Centraal in deze oefeningen staat dat men oude, ingesleten en automatische gewoonten leert herkennen en loslaten.

Verrijking van de cognitieve gedragstherapie

MBCT is een zinvolle toevoeging aan het repertoire van de cognitieve gedragstherapie en andere therapievormen. Het is immers een bekend gegeven dat ondanks deskundige behandeling een grote groep patiënten niet volledig geneest, klachten behoudt, of een grote kans op terugval heeft. Dit wijst op de grenzen van een hulpverlening gericht op “cure”. Een aanpak gericht op acceptatie is een verrijking van de bestaande, op verandering gerichte methoden. Bovendien biedt het handvaten aan patiënten in het leren omgaan met (chronische) klachten en met een blijvende kwetsbaarheid.

Effectiviteit van MBCT

Momenteel wordt MBCT bij diverse klachten en doelgroepen toegepast. MBCT is succesvol als terugvalpreventie methode bij recidiverende depressies. Er zijn verschillende niet-gecontroleerde studies en gevalsbesprekingen van mindfulness die de werkzaamheid laten zien bij diverse stoornissen. Gezien de nog jonge geschiedenis van MBCT is het begrijpelijk dat er nog weinig gerandomiseerde studies zijn die de effectiviteit van MBCT bewijzen.